ก่อนที่เราจะรู้ว่าสบู่หรือครีมอาบน้ำอะไรดีกว่ากัน เราควรดูที่ค่าความเป็นกรดด่างของสบู่ หรือที่เรียกว่า “ค่า pH” โดยค่า pH จะอยู่ในช่วง 0 – 14 ถ้ามีค่า pH น้อยกว่า 7 จะมีฤทธิ์เป็นกรด แต่ถ้ามากกว่า 7 จะมีฤทธิ์เป็นด่าง โดยค่า pH ของผิวคนเราจะอยู่ที่ 4.5 – 5.5 ซึ่งสบู่ในปัจจุบันนั้นมีหลายยี่ห้อ หลากหลายสรรพคุณ และหลายชนิดทั้งสบู่เหลว สบู่ก้อน เลยเป็นข้อสงสัยว่าจะเลือกสบู่หรือครีมอาบน้ำแบบไหนที่เหมาะกับผิว และช่วยบำรุงผิวพรรณของเราให้ดีขึ้น
ก่อนอื่นมาทำความรู้จักว่า “สบู่” คืออะไร
สบู่ก้อน ทำจากไขสัตว์หรือไขพืชและอัลคาไลน์ เช่น โซเดียมไฮดรอกไซด์ ผสมเข้าด้วยกัน ทำปฏิกิริยากับด่างจึงมีฤทธิ์เป็นด่าง ปัจจุบันสบู่ก้อนอาจได้จากสารสังเคราะห์ (syndet) ซึ่งจะมีความเป็นด่างน้อยลง เดิมจากมีค่า pH 10 – 11 ลดลงเหลือ pH 8-9 แต่ราคาสบู่สังเคราะห์จะแพงกว่า
สบู่เหลว เจล หรือครีมอาบน้ำ ส่วนใหญ่มักมีส่วนผสมพื้นฐานเหมือนกันกับสบู่ แต่เปลี่ยนส่วนผสมจากโซเดียมไฮดรอกไซด์ เป็นโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์แทนน้ำเปล่า, ส่วนผสมที่ทำให้เกิดโฟม (มักจะเป็นโซเดียม ลอเรท ซัลเฟต หรือ SLS) และเบทาอีน (ช่วยให้ส่วนผสมทั้งหมดเกาะแน่นอยู่ด้วยกัน) โดยสบู่เหลวเป็นสารสังเคราะห์ลดแรงตึงผิว จะมี 2 แบบ คือ
- ลดแรงตึงผิวชนิดประจุลบ เช่น sodium lauryl ether sulfate ซึ่งนิยมใช้ในสบู่เหลวและแชมพูเกือบทุกชนิด
- ชนิดประจุผสม (amphoteric herfactant) เช่น สาร betaine ซึ่งจะช่วยลดการระคายเคือง โดยผสมอยู่ในสบู่เหลวหรือแชมพูเหลวสำหรับเด็ก สารจะมีฟองน้อยกว่าและราคาแพงกว่า สบู่เหลวมีความเป็นกรดด่างเกือบจะเท่ากับผิวหนัง คือประมาณ pH 5 – 6
ข้อดีของสบู่ก้อน คือ ใช้งานสะดวก ราคาประหยัด เมื่อเทียบกับสบู่เหลวทั่วไป สารเคมีตกค้างน้อย เพราะผลิตจากส่วนผสมธรรมชาติ กำจัดสิ่งสกปรกได้ดี โดยเฉพาะคราบเหงื่อไคล
ข้อเสียของสบู่ก้อน คือ ค่า pH ที่สูงอาจทำให้ผิวแห้งตึงได้ สบู่ก้อนเก็บรักษายาก หากเก็บสบู่ก้อนไว้ในห้องน้ำก็ก่อให้เกิดแบคทีเรียและสิ่งสกปรกยึดเกาะผิวของสบู่ก้อนได้ง่ายกว่าสบู่ชนิดอื่น
ข้อดีของครีมอาบน้ำ คือ ใช้สะดวกสุดๆ อาบสะอาด ล้างออกง่ายแถมบำรุงผิวได้ด้วย ทำให้ผิวชุ่มชื้นไม่แห้งตึง มีกลิ่นที่หลากหลายและมีปรับสูตรให้เข้ากับผิวแต่ละประเภท
ข้อเสียของครีมอาบน้ำ คือ ราคาสูงและด้วยส่วนผสมที่เยอะ บางครั้งอาจรบกวนและก่อให้เกิด สารตกค้างที่ทำให้ระคายเคืองผิวได้ เพราะฉะนั้นเช็กส่วนผสมก่อนตัดสินใจซื้อ
สรุปแล้ว…?
การใช้สบู่ก้อน เจลหรือครีมอาบน้ำจะชำระล้างคราบสกปรกได้เท่ากัน อาจระคายเคืองผิวได้เหมือนกัน แนะนำว่าผิวแพ้ง่ายก็ใช้แบบเจลหรือครีมอาบน้ำ แต่ถ้าผิวมัน เจลอาจจะเอาไม่อยู่ ใช้สบู่ก้อนที่มีฤทธิ์เป็นด่าง จะทำความสะอาดได้ดีกว่า
เทคนิคการเลือก
แนะนำให้ใช้เจลหรือครีมอาบน้ำช่วงฤดูหนาวและใช้สบู่ก้อนช่วงฤดูร้อน จะเหมาะกับสภาพผิวตามอากาศเมืองร้อนอย่างประเทศไทย ลองพิจารณากันเอานะว่าอะไรเหมาะกับเราสบู่ ครีมอาบน้ำ หรือเจลอาบน้ำ